Adam Czajkowski
BIEGANIE Z NAWIGACJĄ - Garmin Podstawy
Zaktualizowano: 9 kwi
Jak prosto wykorzystać zegarek i telefon, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo na trasie zawodów.
Mimo doświadczenia biegowego zawodników, podczas biegów trailowych obserwujemy stale pewną liczbę zgubień i zejść z trasy. Często złościmy się na organizatorów, że słabo oznakowali trasę biegu lub że główne szlaki są oznakowane w sposób niejasny. Zawsze jednak w takiej sytuacji nasze własne przygotowanie może zabezpieczyć przed zgubieniem, a w konsekwencji utratą wyniku czy niepotrzebnymi nerwami. W tym artykule znajdziesz podstawy nawigacji, niezbędne podczas udziału w biegach przełajowych i samodzielnych wyprawach.
Artykuł jest dedykowany osobom, które nie biegały jeszcze z trackiem lub tym, którzy chcą upewnić się, że wszystko robią dobrze. Pokazujemy, jak przygotować się do biegu na konkretnych przykładach. Podpowiadamy trochę praktycznych porad.

Używanie gotowej trasy
Na stronie organizatora biegu znajdziesz trasę zawodów. Oprócz mapy zazwyczaj znajduje się tam do pobrania plik, który możesz wgrać do zegarka czy telefonu.
Nie bój się używać przygotowanych tras. To ogromne ułatwienie i zabezpieczenie. Wgranie trasy do zegarka lub telefonu zajmie chwilę, a podczas biegu zegarek zaalarmuje, kiedy zejdziesz z trasy. Bieganie z nawigacją dostarczy Ci podczas biegu wielu cennych informacji o podejściach, które Cię czekają, ich długości i czasie ukończenia trasy. Dopóki biegniesz w grupie, możesz zaufać innym. Znamy jednak sytuacje, że przez nieuwagę z trasy zbiegły całe grupy i to o ładnych kilka kilometrów. Jak to się stało? Nikt nie zerknął na nawigację. Na początku biegu zazwyczaj jest dosyć tłoczno. Jednak nawet na krótszych trasach z czasem peleton rozciąga się na coraz dłuższym odcinku, aż w końcu robi się pusto wokół Ciebie i nieraz zadajemy sobie pytanie, czy to na pewno jest ta trasa :D Jak załatwić sprawę nawigację w kilku krokach?
Przykład 1 - Wielka Prehyba
Zobaczmy, jak łatwo przygotować się do nawigacji podczas biegu na przykładzie trasy Pieniny Ultra Trail (Szczawnica) - Wielka Prehyba 44 km. Wgranie i używanie kursu pokażemy na urządzeniu Garmin. Skąd wziąć plik? Na stronie organizatora w menu znajdziesz zakładkę Trasy, wybierz Wielką Prehybę - znajdziesz tam podstawowe informacje o trasie, harmonogram wyposażenie obowiązkowe oraz pliki do pobrania. Na większości zawodów posiadanie wgranego tracka jest obowiązkowe. Pobierz plik GPX.
Będąc w tym miejscu można zauważyć na mapie, że trasa Wielkiej Prehyby prowadzi w całości po szlakach turystycznych. Pierwsza część trasy do Dzwonkówki to szlak żółty. Do Wielkiego Rogacza jest to szlak czerwony, a następnie do samego końca trasy szlak niebieski.
Przygotowując się do biegu warto zapamiętać tego rodzaju informacje, ponieważ to bardzo ułatwia sprawę - wystarczy zapamiętać, gdzie następuje zmiana koloru szlaku, aby nie polecieć w złym kierunku. To częsty błąd - złapanie się szlaku i rura.

Jeśli organizator poprowadził trasę znakowanymi szlakami, od razu zrób print-screen mapy i zapisz w telefonie! Nawet jeśli na trasie nie będzie zasięgu, coś nie zadziała, możesz zawsze spojrzeć na zdjęcie i zorientować się w sytuacji.
Wgranie kursu do zegarka Najlepiej z komputera wejdź na stronę connect.garmin.com
Musisz się zalogować na swoje konto.
Z menu po lewej stronie wybierz Trening i Planowanie, następnie Kursy.
Kliknij Importuj i wybierz pobrany przed chwilą plik GPX.
Jako rodzaj kursu wybierz Bieg przełajowy.
Jeśli chcesz możesz jeszcze zmienić nazwę i zapisać. W zegarku track będzie widoczny pod tą nazwą.
Uruchom Garmin Connect w swoim smartfonie.
Klikając w trzy kropki na dole ekranu wybierz z listy Trening i Planowanie, Kursy i znajdź interesującą Cię trasę. Teraz w prawym górnym rogu rozwiń menu za pomocą trzech kropek i wybierz Wyślij do urządzenia.
Zrobione! :)
Bieganie z wgranym trackiem
Przed startem uruchamiając aktywność w zegarku, kiedy będziesz już na tarczy z numerkami, naciśnij przycisk Up, pojawi się opcja Kursy. Wybierz swój kurs i kliknij Zacznij kurs. Mapa się wczyta, ale dopiero po naciśnięciu przycisku Start uruchomisz nawigację, aktywność i pomiar czasu.
Uruchomienie nawigacji spowoduje automatyczne dodanie nowych ekranów do aktywności. Możesz je wcześniej konfigurować wchodząc w ustawienia nawigacji w ustawieniach głównych zegarka. Zobaczysz tam ekran z mapą i trasą, ekran przedstawiający wykres wysokościowy całej trasy i procent jej wykonania, ekrany ClimbPro, pokazujące kolejne wzniesienia wraz z danymi, ile metrów podbiegu jeszcze pozostało. Dostępny jest też ekran z danymi czasowymi trasy i szacowanym czasem ukończenia. Jeśli ktoś czeka na Ciebie na mecie, możesz dać znać, ile jeszcze poczeka :D
Ekrany te są bardzo przydatne w decyzji o rozłożeniu sił na podejściach i całej trasie. Pokazują graficznie ile jeszcze hopek zostało do przeskoczenia - szkoda byłoby tego wszystkiego nie używać.
Przykład 2 - Góry Złote - Jawornik i Borówkowa
Poniżej kilka zdjęć z trasy, które pokazują używanie ekranów nawigacji. Zapamiętaj kolory trasy przed sobą i za sobą lub ustaw własne kolory. Oryginalnie kolor tracka do przebiegnięcia jest niebieski. Natomiast ślad już przebiegnięty ma kolor czerwony. Dzięki temu widać, w którym jesteś miejscu i co jest przed Tobą.
Zdjęcia poniżej zostały wykonane w drodze na Jawornik Wielki, w miejscu, gdzie trasa skręca o 90 st. w lewo. Niektórzy biegacze włączają powiadomienia o zbliżających się zakrętach trasy.


Mając takie wskazówki trudno przegapić zakręt. Jeśli jednak zejdziesz z kursu, zegarek zaalarmuje o zejściu. Opóźnienie w przesyłaniu danych sprawia, że zegarek może zrobić to ok 100m od miejsca zejścia, dlatego najlepiej wrócić kawałek i poczekać na reakcje mapy, zorientować się w okolicy i wybrać właściwą drogę. Zdjęcie poniżej zostało zrobione na rozstaju, aby pokazać jak zegarek odwzorowuje konfigurację terenu. Widać wyraźnie, że należy wybrać drogę po prawej.

Trasa, na której wykonano zdjęcia prowadzi przez dwie kulminacje - Jawornik i Borówkową. Na ekranach PacePro można zobaczyć profil trasy, na którym zielonym kolorem jest zaznaczona pokonana już część trasy i wzniesień. Dzięki temu można optymalnie rozłożyć siły. Po lewej widzimy wykonany już podbieg, a po prawej pozostały. Doskonałe narzędzie.

PacePro ma jeszcze jeden świetny ekran, który pokazuje pojedyncze wzniesienie, które masz do pokonania. Widać wówczas odległość, jaka pozostała do końca podbiegu (po lewej), metry wzniesienia (po prawej), procent wykonania i kilka innych informacji.
Planując strategię PacePro zegarek będzie informował o tempie, jakie zostało zaplanowane na dany odcinek.

Trening
Nie dziw się, że coś pójdzie nie tak z nawigacją na zawodach, jeśli tego wcześniej nie przećwiczysz. Na treningach nie ma konieczności używania tracka, ani zabierania jedzenia czy picia. Jednak robimy to dlatego, żeby uczyć swój organizm algorytmów postępowania na trasie. Bieganie treningów z nawigacją jest po prostu częścią przygotowania. Na początek wybierz trasę, którą biegasz często. Startując na trening w menu aktywności wybierz Nawigacja, ale zamiast klikać Kursy, kliknij Aktywność - wtedy Garmin pozwoli Ci wybrać jako trasę, którąś z poprzednich aktywności. Pobiegnij z nawigacją trasę, którą dobrze znasz, a łatwo nauczysz się, jak ona działa i jak wyświetla oczywiste miejsca tej trasy. To przełoży się na praktyczne doświadczenie w używaniu tracka na nowych trasach i nawet kiedy pojawi się zmęczenie łatwiej będzie zrozumieć topografię obcego miejsca.
Bardzo ważne zasady
Najważniejsza jest rzeczywistość i uważność. Zegarek to tylko dodatkowe wsparcie. Obserwuj rzeczywistość i tylko sprawdzaj trasę co pewien czas na zegarku, a nie odwrotnie. Wyrób sobie nawyk krótkiego zerkania co pewien czas na ekran, aby sprawdzić, czy wszystko ok. Pozostałe 99% Twojej uwagi skieruj na drogę. Patrz pod nogi, szeroko obserwuj trasę, dostrzegaj oznakowanie i taśmy zawieszone przez organizatora. Kontrolowanie trasy stanie się automatyzmem i szybko zorientujesz się, kiedy będzie coś nie tak.
Powiadomienia
Niektórzy z nas nie lubią głośnych powiadomień podczas biegania, mogą one też przeszkadzać innym biegaczom. Jedną z najlepszych opcji jest ustawienie powiadomień, tylko jako wibracje. Przetestuj to. Zejdź kilkakrotnie z trasy, aby zobaczyć, jak zegarek się zachowa. Pamiętaj, że GPS czasem potrzebuje kilka a nawet kilkanaście sekund, zanim zareaguje. Szczególnie jeśli nie jesteś na odsłoniętym terenie. Podczas tych kilkunastu sekund możesz znaleźć się kilkadziesiąt metrów od trasy.
Naucz się wracać do trasy. W momencie zgubienia ustaw zegarek tak, aby strzałka wskazywała ślad trasy. Odczekaj kilka sekund, aby system zdążył ustawić mapę i wskazał dokładny kierunek. Czasami najbezpieczniej będzie wrócić do trasy tą samą drogą.
Mapy w telefonie
Niektórzy biegacze lubią mieć trasę w telefonie. Lepiej widać i jeśli są wątpliwości, można zerknąć na telefon. Pozostaje oczywiście kwestia zasięgu - bez niego podkład mapy się nie wczyta. Dlatego mapy pozwalają na na pobieranie do aplikacji wybranych modułów mapy, aby możliwe było użycie i ich offline w każdej chwili. To bardzo użyteczne rozwiązanie.
Polecamy Mapy.cz oraz Mapę Turystyczną. Aplikacje można pobrać z App Store i Google Store. Warto założyć swoje konto i przechowywać na nim trasy, które nas interesują.
Poniżej trasa z Przykładu 2 pokazana w apce Mapy.cz


Chcesz napisać podobny artykuł o nawigacji z użyciem Coros / Polar?
Zapraszamy!
W przypadku pytań zapraszamy do Kontaktu.